فصلنامه علوم روانشناختی
پیاپی 20 (زمستان 1385)

هدف اساسی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین افسردگی و نامیرایی نمادین است. بدین خاطر 229 دانشجوی دختر دانشگاه صنعتی شریف به شیوه تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه های تحقیق را تکمیل نمودند. ابزارهای مورد استفاده در این تحقیق، «فرم کوتاه پرسشنامه افسردگی بک» (BDI-13) و «مقیاس نامیرایی نمادین»(SSIS) است. نتایج نشانگر رابطه منفی معنادار بین نامیرایی نمادین و خرده مقیاس های آن چون زیستی اجتماعی، خلاق، طبیعی، معنوی و تعالی با افسردگی می باشد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داده که خرده مقیاس های نامیرایی نمادین توانسته اند 57 درصد واریانس افسردگی را پیش بینی کنند که در این بین سهم خرده مقیاس های زیست اجتماعی، خلاق و متعالی بیش از بقیه خرده مقیاس ها بوده است.

تغییر جنسیت طلبی یکی از اختلال های هویت جنسی است که با تمایل شدید به اتخاذ هویت جنس مخالف بدون توجه به امتیازهای فرهنگی آن مشخص می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر خانواده درمانگری شناختی رفتاری بر درمان تغییر جنسیت طلبی با تاکید بر درمان معنوی صورت گرفته است. روش؛ این پژوهش از نوع مطالعه موردی است و داده ها با روش های مصاحبه بالینی براساس DSM-IV-TR و اجرای آزمون های روان شناختی گردآوری شده اند. در این پژوهش یک آزمودنی پسر 18 ساله با تمایل شدید به تغییر جنسیت شرکت داشته است. فرآیند درمان با مشارکت روان شناس بالینی و روان پزشک و در طی 78 جلسه صورت گرفته است. در جلسات درمانی از روش هایی چون حل مساله، خودبازبینی، مثبت نگری و بازسازی شناختی با تکیه بر اهداف زندگی و بعد معنوی روحی صورت گرفته است. یافته ها در آخرین جلسات درمانی مراجع توانست نقش مردانه را بپذیرد، با دخترها و پسرها روابط عادی برقرار نماید. درمانگران از او خواستند که به ازدواج بیندیشد. به مراجع القا شد که پتانسیل مرد بودن را در خود تقویت کند و از هوش خود در جهت برقراری ارتباط موثر اجتماعی استفاده نماید. بررسی های پس از درمان بر تاثیر معنویت و بعد روحی و خانواده درمانگری شناختی- رفتاری در درمان تغییر جنسیت طلبی دلالت دارد. نتایج حاصل از اجرای مجدد آزمون ها، مصاحبه های بالینی و نظر روان پزشک حاکی از بهبودی کامل مراجع است. نتیجه گیری پژوهش ها نشان داده اند، خانواده در شکل گیری و در نتیجه درمان اختلال های هویت جنسی از جمله تغییر جنسیت طلبی نقش دارند. وجود روابط عمیق مادر با پسر یا پدر با دختر، عدم حضور مادر یا پدر و آرزو برای داشتن فرزند دختر یا پسر و طرح مستمر آن در خانواده از جمله مواردی هستند که احتمالا می توانند در اختلال هویت جنسی موثر واقع شوند و به همین دلیل خانواده درمانگری با تکیه بر روش های روان درمانی معنوی پیشنهاد می شود. براساس این مطالعه کاربرد روش های شناختی- رفتاری در کنار آموزش خانواده با تاکید بر بعد روحی و معنوی در درمان اختلال هویت جنسی موثر واقع شده است. هم سوئی و عدم هم سوئی یافته ها در پایان مورد بحث قرار گرفته است.

پژوهش حاضر به منظور مقایسه رضامندی زوجیت والدین کودکان عادی و والدین کودکان فلج مغزی مدارس استثنایی و موسسات و کلینیک های خصوصی و دولتی تحت نظارت سازمان بهزیستی شهر تهران در گروه سنی 7 تا 12 سال انجام شد. برای انتخاب نمونه والدین کودکان عادی و والدین کودکان فلج مغزی از روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی استفاده شد که در مجموع 94 کودک فلج مغزی و 88 عادی انتخاب و والدین آن ها مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه جهت سنجش رضامندی زوجیت والدین از پرسشنامه پربارسازی و تقویت رابطه زناشویی (انریچ) استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون t گروه های مستقل استفاده و نتایج زیر بدست آمد: الف) بین ابعاد مختلف پاسخ های قراردادی، رضایت زناشویی، مسائل شخصیتی، ارتباط، مدیریت مالی و ازدواج و فرزندان در والدین کودکان فلج مغزی و والدین کودکان عادی تفاوت معنی دار است. ب) بین ابعاد مختلف پاسخ های قراردادی، رضایت زناشویی، مسائل شخصیتی، ارتباط، مدیریت مالی، حل تعارض و ازدواج و فرزندان در پدران کودکان فلج مغزی و پدران کودکان عادی تفاوت معنی دار است. ج) بین ابعاد مختلف رضایت زناشویی، مسائل شخصیتی، ارتباط، مدیریت مالی، حل تعارض، ازدواج و فرزندان و جهت گیری عقیدتی در مادران کودکان فلج مغزی و مادران کودکان عادی تفاوت معنی دار است و د) بین رضامندی زوجیت پدران و مادران کودکان فلج مغزی تفاوت معنی داری وجود ندارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ابعاد شخصیت و شادزیستی در دانشجویان روانشناسی است.در پژوهش حاضر،240 نفر دانشجوی رشته روانشناسی (102 دانشجوی پسر و 138 دانشجوی دختر) شرکت داشتند که به صورت نمونه گیری خوشه ایتصادفی از میان دانشجویان دانشکده های روانشناسی و علوم تربیتی دانشگا های شهر تهران انتخاب شدند. در این پژوهش، رشته تحصیلی و مقطع تحصیلی کنترل شدند.برای ارزیابی شخصیت و شادزیستی به ترتیب از پرسش نامه شخصیت آیزنک و پرسش نامه شادزیستی آکسفورد استفاده شد.یافته ها نشان داده است که میان ابعاد شخصیت و شادزیستی ارتباط معنادار وجود دارد و نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه آشکار کرده است که ابعاد شخصیت 51 درصد از متغیر شادزیستی را تبیین می کند که از این میان برون گرایی و روان رنجورخویی سهم بیشتری داشتند،بدین صورت که برون گرایی به صورت مثبت و روان رنجورخویی به صورت منفی شادزیستی را پیش بینی می کنند.هم چنین مقایسه ابعاد شخصیت و شادزیستی در دو جنس نشان داده است که دختران در برونگرایی و شادزیستی نمره بیشتری گرفتند اما در سایر ابعاد شخصیت تفاوت معناداری وجود نداشته است.

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر مشاوره گروهی با رویکرد شناختی- رفتاری در کاهش میزان اضطراب امتحان دانش آموزان است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان پایه دوم دوره متوسطه رشته نظری مدارس دولتی شهر تهران است. حجم نمونه طبق اصول علمی 60 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی- چندمرحله ای تعیین گردید. این پژوهش آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. برای بررسی سوال های پژوهش از آزمون اضطراب امتحان ساراسون 25 ماده در دو مولفه (نگرانی و هیجان پذیری) در سه سطح خفیف، متوسط و شدید استفاده شد. رویکرد شناختی- رفتاری”بک“طی 12 جلسه هر جلسه 120 دقیقه به صورت گروهی به دانش آموزان گروه آزمایش آموزش داده شد. در تحلیل نتایج از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون t گروه های مستقل و گروه همبسته) استفاده شد نتایج پژوهش نشان دادند که:1. بیشتر دانش آموزان از نظر اضطراب امتحان در سطح متوسط و بالاتر از متوسط قرار دارند. میزان اضطراب امتحان در مولفه هیجان پذیری بیشتر از مولفه نگرانی است.
2. میزان اضطراب امتحان دانش آموزانی که مشاوره گروهی با رویکرد شناختی- رفتاری را دریافت کرده اند به طور معنی دار پایین تر از میزان اضطراب امتحان دانش آموزانی است که مشاوره گروهی با رویکرد شناختی- رفتاری را دریافت نکرده اند.